Wyjeżdżając samochodem poza granice Polski, niezbędę będzie zapoznanie się z systemami poborów opłat w innych krajach. Dotyczy to głownie krajów, w których obowiązują tzw. winiety, czyli opłaty drogowe, które uiszcza się samodzielnie przed wjazdem na drogę płatną. Wjeżdżając do kraju, w którym funkcjonują winiety narażamy się na nieumyśly wjazd na droge płatną, podczas kiedy w krajach z bramkami, zatrzyma nas bramka i Pani lub Pan z okienka każe zapłacić należną kwotę.
Każdy kraj posiada własny system poboru opłat, oznacza to, że winiety mają różne ceny, dotyczą różnych kategorii pojazdów, posiadają różny okres ważności, dotyczą różnych dróg oraz, co równie ważne, posiadają różne możliwości edycji winiet po zakupie. Przed podróżą warto zatem zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju, przede wszystkim jednak nie zostawiać tematu wykupu winiet na ostatni moment.
Winiety elektroniczne czy naklejki?
Wiekszość krajów oferujących płatność za drogi w formie winiet, przeszła na elektroniczny system poboru opłat, dotyczy to: winiet czeskich, słoweńskich, słowackich, węgierskich, rumuńskich, bułgarskich. W dwóch krajach można jeszcze korzystać z tradycyjnych naklejek przyklejanych na szybę – w Austrii oraz w Szwajcarii. Austria jest przypadkiem o tyle ciekawym, że oferuje również system elektroniczny, który działa równolegle do systemu naklejkowego. Oznacza to, że można zakupić albo winiete elektroniczną, albo naklejkę.
Ogólne zasady dotyczące winiet
Niezależnie od kraju, który posiada system winietowy, istnieją pewne ogólne zasady, które warto sobie przyswoić, aby nie narazić się na problemy. Podzieliliśmy je na zapisy regulaminowe oraz nasze ogólne porady:
Ogólne zapisy regulaminowe:
- wykupionych winiet nie da się zwrócić,
- nie da się wykupić winiet wstecz,
- winiety należy wykupić przed wjazdem na drogę płatną,
- winiet elektronicznych nie trzeba nigdzie przyklejać,
- naklejki należy przykleić w miejscu wskazanym na odwrocie winiety.
Dobre praktyki:
- wykup winietę jak już jesteś pewien kiedy i jakim samochodem pojedziesz, czyli na dzień lub 2 dni przed wyjazdem.
- nie kupuj winiet na ostatni moment, ponieważ awaria systemu poboru opłat, banku, karty, może spowodować, że nie będzie możliwości opłacenia drogi i trzeba będzie przeczekać awarię np. na parkingu po drodze.
- uważnie sprawdź wprowadzane dane pojazdu i podróży, zmiana może nie być możliwa.
Najwazniejsze informacje z podziałem na kraje
Winiety w Czechach
Czechy to najpopularniejszy kierunek polskich zmotoryzowanych, pośród wszystkich krajów posiadających system winietowy. Polacy korzystają z czeskich dróg w celach biznesowych, turystycznych oraz tranzytowych.
Czeski system poboru opłat jest przejrzysty i nie powinien sprawiać trudności. Winiety mają postać elektroniczną, PDF z potwierdzeniem opłaty wysyłany jest na adres e-mail. Ceny czeskich winiet są umiarkowane, a posiadacze samochodów elektrycznych lub hybryd mogą liczyć na dodatkowe rabaty.
Rodzaje winiet w Czechach:
- winieta na 10 dni
- winieta na 30 dni
- winieta na 365 dni
Motocykle nie płacą za przejazd drogami w Czechach. Podróżując samochodem z dopuszczalną masą całkowią do 3,5 t. z przyczepą, nie trzeba kupować dodatkowej winiety dla przyczepy. Kontrola winiet odbywa się za pomocą kamer zainstalowanych przy drogach, które odczytują tablice rejestracyjne pojazdów lub przez czeską policję, która w okolicach granic państwa kontroluje pojazdy. Aby wykupić winietę czeską wystarczy podać numer rejestracyjny pojazdu, kraj rejestracji pojazdu, datę początku obowiązywania winiety.
Wykupionych winiet czeskich, nie można zwracać. Oznacza to, że jeżeli dokonaliśmy płatności za czeską winietę, nie ma możliwości odzyskania pieniędzy. Dobrym pomysłem jest zakup czeskiej winiety na dzień lub dwa przed wyjazdem wtedy mamy już niemal pewność, że nasza podróż odbędzie się. Jeżeli chodzi o błędy podczas wprowadzania danych, to system czeski jest jednym z najlepiej przygotowanych i daje duże możliwości edycji. Jeżeli popełniono błąd podczas wykupu winiety czeskiej można dokonać jej edycji obszernej edycji, jednak tylko pod warunkiem, że jej ważnośćjeszcze sięnie rozpoczęła, w takim przypadku można:
- edytować datę początku obowiązywania winiety,
- numer rejestracyjny winiety,
- kraj rejestracji pojazdu.
Jeżeli winieta rozpoczęła swoją ważność istnieje możliwość edycji wyłącznie 2 znaków w numerze rejestracyjnym, pod warunkiem, że ich ilość nie zmieni się. Chodzi o to, aby była możliwość edycji prostych literówek, ale bez możliwości przepisania aktywnej winiety na inny pojazd. Dodatkowo istnieje możliwość przepisania już aktywnej winiety rocznej na inny pojazd jeżeli pojezd zostałskradziony, uległ wypadkowi lub zostałwykupiony z leasingu. W każdym z tych przypadków będą potrzebne dokumenty poświadczające daną sytuację.
Winiety w Austrii
Austria to również jeden z najpopularniejszych krajów, do którego podróżują Polacy. Najczęstszymi powodami do przejazdu przez Austrię, są wyjazd na narty, podróż do Chorwacji (przeczytaj także artykuł jak dojechać do Chorwacji) lub do Włoch.
Austriacki system poboru opłat jest wyjątkowy, ponieważ jako jedyny utrzymuje równolegle dwie formy opłacania dróg, czyli system naklejkowy oraz system elektroniczny. Oznacza to, że podróżując przez Austrię można wykupić winietę elektroniczną lub tradycyjną naklejkę na szybę – obie formy są akceptowane i legalne.
Rodzaje winiet w Austrii:
– winieta na 10 dni
– winieta na 2 miesiące
– winieta roczna (jest to winieta z ustaloną datą ważności np na cały rok 2022).
W Austrii motocykle płacą za przejazd drogami, muszą wykupić odpowiednią winietę przeznaczoną dla motockli, która jest nieco tańsza niż winiety samochodowe. Jadąc samochodem do 3,5 t. z przyczepą przeznaczoną dla tego samochodu, nie trzeba kupować winiety dla tej przyczepy. Kontrola winiet odbywa się głownie automatycznie poprzez system kamer umieszczonych przy drogach.
Winiety austriackie nie podlegają zwrotowi ani możliwości edycji jeżeli złożono zamówienie bez utworzenia konta w systemie Asfinag. Jeżeli utworzono konto, można po zalogowaniu edytować dane winiety, jeżeli nie rozpoczęła ona swojego okresu ważności.
Austria posiada również specyficzne podejście do tematu zwrotów winiet w odniesieniu do obowiązującego prawa do zwrotów usług lub produktów zakupionych na odległość. Mimo, że wg. dyrektywy unijnej, winiety wyjęte są z tego obowiązku, to Austria dodatkowo zabezpiecza się poprzez uniemożliwienie zakupu osobie fizycznej winiety później niż 18 dni przez datą rozpoczęcia jej ważności. Oznacza to, że chcąc jechać przez Austrię 19 listopada, należy wykupić winietę już 1 listopada. Dlaczego 18 dni? Bierze się to z ustawowych 14 dni na zwrot + 4 dni na wypadek gdyby ktoś wysłał rezygnację pocztą (4 dni na dotarcie poczty do Asfinag). Z tego powodu klienci często decydują się na korzystanie z pośredników sprzedaży winiet, którzy wykupują winiety w imieniu klienta jako firma, a wtedy taki zapis nie obowiązuje, podczas gdy winieta jest w pełni ważna dla klienta.
Winiety w Słowenii
Winiety słoweńskie to utrapienie polskich kierowców jadących na wakacje do Chorwacji, głownie dlatego, że odcinek, który należy przejechać w Słowenii mierzy zaledwie ok. 40 km, a winiety należą do jednych z najdroższych. Dodatkowym problemem jest brak winiety na 10 dni, która najczęściej wystarczałaby na podróż w obie strony. W zamian Słowenia oferuje winiety na 7 dni, dlatego najczęściej trzeba wykupić dwie takie winiety. Sam system działa sprawnie, choć nie jest tak intuicyjny jak czeski lub słowacki, głownie przez niezrozumiałe dla Polaków kategorie pojazdów i przyporządkowane do nich winiety.
Rodzaje winiet w Słowenii:
- winieta na 7 dni,
- winieta na 30 dni,
- winieta na 365 dni.
Każda z winiet dostępna jest w dwóch kategoriach:
- Kategoria 2A – pojazdy do 3,5 t., których dolna krawędź przedniej szyby znajduje się poniżej 130 cm nad poziomem jezdni.
- Kategoria 2B – pojazdy do 3,5 t., których dolna krawędź przedniej szyby znajduje się powyżej 130 cm nad poziomem jezdni.
Motocykle muszą wykupić winietę na przejazd po drogach płatnych, cena takiej winiety jest o połowę niższa od winiety samochodowej. Jadąc samochodem do 3,5 t. (niezależnie od tego czy jest to kategoria 2A czy 2B) nie trzeba wykupować dodatkowej winiety na przyczepę.
Tak jak w pozostałych krajach, winiet słoweńskich nie można zwrócić. Edycja wykupionych winiet jest dozwolona pod warunkiem, że ich ważność jeszcze się nie rozpoczęła, edycji podlegają takie dane, jak data rozpoczecia ważności, numer rejestracyjny, kraj rejestracji pojazdu. Po rozpoczęciu ważności, nie ma możliwości edycji wykupionej winiety. Mandaty wystawiane są najczęściej za źle dopasowaną kategorię pojazdu do winiety.
Winiety w Słowacji
Słowacja posiada przejrzysty system winietowy oraz relatywnie niewysokie opłaty. Polacy często podróżują przez Słowacje w drodze do Chorwacji, w góry, w celu zwiedzenia Pragi lub w drodze do odwiedzenia Budapesztu. W Słowacji od 2018 r. obowiazuje wyłącznie system winiet elektronicznych, oznacza to, że nie trzeba przyklejać niczego na szybę samochodu.
Rodzaje winiet w Słowacji:
- winieta na 10 dni,
- winieta na 30 dni
- winieta na 365 dni.
Motocykle zwolnione są z opłat drogowych. Należy jednak wykupić winietę (kat. O1/O2) na przyczepę ciągniętą przez samochód osobowy, jeżeli dopuszczalna obu pojazdów (samochód + przyczepa) przekracza 3,5 t. Innymi słowy – jadąc małym samochodem o DMC = 2,3 t., który ciągnie przyczepę o DMC = 400 kg – nie trzeba kupować osobnej winiety na przyczepę.
Edycja winiet słowackich jest możliwa przed datą rozpoczęcia ich ważności, jednak tylko 30 min od momentu jej zakupienia. Jeżeli popełnilismy błąd i go zauważymy, a data startu ważności jest w przyszłości, mamy ok. 30 min na zmianę niektórych danych. Kontrola odbywa się poprzez system kamer rozmieszczonych przy drogach.
Winiety na Węgrzech
Jeżeli bylibyśmy uszczypliwi dla naszych władz, to powiedzielibyśmy, że jeżeli wprowadzonoby w Polsce system winietowy, to prawdopodobnie byłby taki jak system węgierski. Niepotrzebnie skomplikowany, niespójny (regulamin nie pokrywa się z komunikatami na stronie systemu poboru opłat) i do tego represyjny, jeżeli dojdzie do pomyłki, to na 99% otrzymasz mandat, a bywają sytuacje kiedy mandat otrzymuje się nieco na wyrost i trzeba się odwoływać.
Rodzaje winiet na Węgrzech:
- winieta na 10 dni,
- winieta na miesiąc,
- winieta na dany rok, np. na 2023 r.
Każda z winiet dostępna jest w dwóch kategoriach:
- Kategoria D1 – dla samochodów do 3,5 t., zarejestrowanych jako osobowe, do 7 miejsc siedzących wraz z kierowcą.
- Kategoria D2 – dla samochodów do 3,5 t., które nie zostały zakwalifikowane do kategorii D1…*
*to jest zapis z regulaminu systemu węgierskiego, problem polega na tym, że wg tego wzoru samochód osobowy, typu pick-up (np VW Amarok), kwalifikuje się do kategorii D1, ponieważ jest osobowy, do 3,5 t., zarejestrowany na mniej niż 7 osób. Niestety samochód ten jest w kategorii D2, ze wzgledu na pakę, która sugeruje, że jest to samochód przystosowany do przewozu towarów, czyli dostawczy… tego typu nieścisłości jest więcej.
Motocykle powinny wykupić winietę kategorii D1M na przejazd drogami. Pojazdy kategorii D1 ciągnące przyczepę, nie muszą kupować winiety na przyczepę. Pojazdy kategorii D2 ciągnące przyczepę, muszą kupić winietę na przyczepę, kategorii U.
Zwroty, edycja, zamiana, przepisanie są niemożliwe w systemie węgierskim. Raz wykupiona winieta pozostaje niezmienna, jeżeli popełniliśmy błąd, należy wykupić nową.
Dlaczego należy podwójnie uważać podczas zakupu winiet węgierskich? Mandaty wysyłane są za najmniejsze przewinienia, literówki, niedopasowanie samochodu do kategorii, a czasem gdy tylko jest takie podejrzenie. Niektóre typy samochodów są sprzedawane w 2 wersjach – dla 7 pasażerów i dla 8 pasażerów – istnieje duże prawdopodobieństwo, że samochód zarejestrowany na 7 osób, z wykupioną winietą D1 otrzyma mandat, od którego trzeba się odwoływać.
Mandaty w węgierskim systemie są wystawiane masowo i od razu sprzedawane zagranicznym firmom windykacyjnym, które skutecznie ściągają należności. W węgierskim regulaminie istnieje zapis o maksymalizacji kary, czyli jeżeli jeżeli samochód poruszał się bez ważnej winiety po Węgrzech przez kilka dni i kamery wykonały mu wiele zdjęć, może zostać ukarany wyłącznie 1 x na 8 dni. Niestety kierowcy wielekrotnie otrzymywali 3, 4 lub 5 mandatów, które zostały zarejestrowane na przestrzeni 1 lub 2 dni. Odwołanie jest oczywiście skuteczne, ale trzeba go wykonać, a stres związany z otrzymaniem wezwać na kwotę 2 / 3 tysięcy złotych, nie jest przyjemny.
Winiety w Rumunii
Rumunia staje się w ostatnim czasie popularnym turystycznie krajem. Są to rejony dla Polaków ciekawe i zgoła inne od popularnej Chorwacji czy Grecji. Jadąc przez Rumunię należy uiścić opłaty drogowe przed wjazdem do kraju, ponieważ w Rumunii płatne są wszystkie drogi. Oznacza to, że każda, nawet lokalna droga jest płatna. Na szczęście winiety są bardzo tanie i z pewnością, żadnej osobie wydanie kilkunastu, czy kilkudziesięciu złotych za możliwość poruszania się po całym kraju, nie sprawi problemów. Dla porządku dodamy, że w Polsce jednorazowy przejazd autostradą A4 z Katowic do Krakowa i z powrotem (ok. 100 km. łącznie) kosztuje 44 zł. 😉
Rodzaje winiet w Rumunii:
- winieta na 7 dni,
- winieta na 30 dni,
- winieta na 90 dni,
- winieta na 365 dni.
Każda z winiet dostępna jest w dwóch kategoriach:
- Samochody osobowe – dla samochodów do 3,5 t, zarejestrowanych jako pojazdy osobowe, które nie służą do przewozu towarów.
- Samochody dostawcze – dla samochodów do 3,5 t., zarejestrowane jako osobowe lub dostawcze, które służą do przewozu towarów, czyli “kratka”, “paka”, “plandeka” itp.
Motocykle zwolnione są z opłat za korzystanie z dróg, nie trzeba również wykupować dodatkowej winiety na przyczepę jeżeli ciągnięta jest przez samochód DMC do 3,5 t.
Edycja i zwroty winiet nie są możliwe w systemie rumuńskim. Raz wykupiona winieta nie podlega zmianie, jeżeli popełniono błąd należy wykupić nową winietę na poprawne dane.
Winiety w Bułgarii
Bułgaria, podobnie jak Czechy, również posiada prosty system winietowy jednak bez mozliwości wprowadzania zmian po jej zakupie. Winiety są stosunkowo tanie i nie występuje tu żaden podział na kategorie, w odniesieniu do samochodów z dopuszczalną masą do 3,5 t.
Rodzaje winiet w Bułgarii:
- winieta na 7 dni,
- winieta na 30 dni,
- winieta na 90 dni,
- winieta na 365 dni.
Motocykle zwolnione są z opłat za przejazd drogami w Bułgarii. Opłaty za przyczepy zorganizowane są w taki sam sposób jak w Słowacji. Jeżeli dopuszczalna masa składu pojazdów (samochód + przyczepa) przekracza 3,5 t. wtedy nalez wykupić osobną winietę na przyczepę.
Edycja i zwroty winiet nie są możliwe w systemie bułgarskim, dlatego zachęcamy do ostrożności podczas wprowadzania danych.
Winiety w Szwajcarii
Na koniec pozostawiliśmy ostatni, tradycyjny i najprostszy system poboru opłat, czyli szwajcarski system realizowany z użyciem naklejek na szybę samochodu. Prawdopodobnie system ten również zostanie zastąpiony elektronicznymi winietami w najbliższym czasie, jednak póki co jest po staremu
W Szwajcarii winieta dostępna jest jedynie w formie opłaty aktywnej na dany rok. Oznacza to, że nie ma możliwości zakupu winiet na 10 dni lub miesiąc. Przejeżdżając wyłącznie fragment drogi płatnej, zobligowani jesteśmy do zakupu opłaty rocznej w wysokościok 200 / 250 zł – w zależności od kursów walutowych.
Motocykle również muszą być zaopatrzone w naklejką, którą przykleja sie na bak. Jeżeli samochód ciągnie przyczepę, przyczepa powinną posiadać oddzielną winietę.
Artykuł sponsorowany
