Botoks to potoczna nazwa toksyny botulinowej (inaczej określanej również jadem kiełbasianym). Substancja ta jest neurotoksyną, zdolną do wyrządzenia wielu szkód w organizmie po jej przyjęciu w niekontrolowany sposób – zwłaszcza doustnie (na przykład przez spożycie zepsutego mięsa, w którym toksyna zdążyła się rozwinąć). Botoks jest również kojarzony z medycyną estetyczną. Większość osób jednak nieprawidłowo utożsamia jego funkcję z wypełnianiem tkanek, służącym powiększaniu ust czy modelowaniu twarzy. Toksyna botulinowa faktycznie wykorzystywana jest w zabiegach estetycznych, natomiast ma zupełnie inne zadanie. Jakie? O tym i o innych aspektach użycia botoksu przeczytacie poniżej. Zapraszamy do lektury!
Botoks na zmarszczki
Botoks to jedna z najpopularniejszych substancji stosowanych w profilaktyce przeciwstarzeniowej oraz w wygładzaniu istniejących już zmarszczek. Za ten efekt odpowiada działanie toksyny botulinowej, polegające na wywołaniu czasowego „paraliżu” mięśni, do których podano omawianą substancję. Rezultat ten utrzymuje się przez kilka miesięcy, a co za tym idzie – przez czas utrzymywania się działania botoksu na skórze nie pojawiają się nowe zmarszczki mimiczne, a starsze bruzdy i nierówności ulegają wygładzeniu.
Botoks podawany jest do mięśni przez lekarza medycyny estetycznej za pomocą iniekcji. Nie jest to zabieg bolesny – wykorzystuje się do niego strzykawkę z niezwykle cienką igłą, natomiast u pacjentów wyjątkowo wrażliwych na ból można uprzednio zastosować znieczulenie miejscowe. Tak, jak zostało to już wspomniane – efekt utrzymuje się przez kilka miesięcy (zwykle od 3 do 6-7), a w celu utrwalenia rezultatów należy cyklicznie powtarzać zabieg. Najczęściej pole zabiegowe obejmuje czoło oraz boki twarzy – dzięki temu uzyskuje się wygładzenie lwiej zmarszczki, zmarszczek poprzecznych czoła oraz tak zwanych „kurzych łapek” powstających wokół oczu.
Botoks na nadpotliwość
Kolejnym możliwym zastosowaniem botoksu jest leczenie nadpotliwości. Podanie tej substancji (znów – poprzez iniekcję) może odbyć się pod pachami, na dłoniach i stopach – czyli wszędzie tam, gdzie wydzielanie potu jest najbardziej intensywne. Wielu pacjentów przyjmuje również w tym celu toksynę botulinową w obrębie twarzy czy pleców.
Przed samym zabiegiem lekarz wykonuje tak zwany test Minora, polegający na pokryciu skóry skrobią ziemniaczaną oraz jodyną. Miejsca, które dzięki temu zabarwią się na najciemniejszy kolor, zostaną „ostrzyknięte” botoksem – bo to właśnie w ich obrębie wydzielanie potu jest najbardziej intensywne. Toksyna botulinowa paraliżuje połączenia nerwowo mięśniowe, a w wyniku takiego działania – czasowo uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie gruczołów wydzielniczych (czyli produkujących pot). Efekt zabiegu utrzymuje się przez kilka miesięcy, a w przypadku powrotu poprzednich funkcji mięśni – należy powtórzyć iniekcję.
Botoks na bruksizm (zgrzytanie zębami)
Iniekcje z botoksu wykorzystuje się także w stomatologii – do leczenia bruksizmu, czyli przypadłości polegającej na zgrzytaniu zębami. Choroba ta ma wiele negatywnych konsekwencji – od pękania szkliwa, poprzez rozchwianie zębów, aż po ich utratę. Podanie botoksu w mięśnie żwacze (czyli mięśnie obecne po bokach twarzy, w jej dolnej części) rozluźnia je i niweluje efekt zgrzytania zębami. Podobnie jak przy innych zabiegach – rezultat utrzymuje się przez kilka miesięcy, po czym znów należy powtórzyć procedurę.
Botoks na bruksizm przynosi pacjentom ulgę nie tylko za sprawą ograniczenia zgrzytania, a tym samym – niszczenia zębów. Osoby cierpiące na to schorzenie bardzo często mają intensywne bóle głowy, skarżą się na napięte mięśnie karku i ramion, a także na rozrost mięśni żwaczy, prowadzący do zmiany wyglądu twarzy. Zastrzyki z botoksu działają na szczęście na złagodzenie wszystkich tych objawów – niwelują nawracające bóle głowy, napięcie mięśniowe, a oprócz tego „łagodzą” rysy twarzy i sprawiają, że wydaje się ona młodsza i bardziej pociągła.
Źródła:
- Kulik, Wykorzystanie kwasu hialuronowego i toksyny botulinowej w medycynie estetycznej dla stomatologów [w:] Forum Stomatologii Praktycznej, 01.02.2019
- Toksyna botulinowa A (opis profesjonalny) [w:] Baza Leków Medycyny Praktycznej
- Mgr farm. I. Kurowska, Botoks (toksyna botulinowa) – zastosowanie w medycynie estetycznej i konwencjonalnej na zmarszczki, bruksizm i nadpotliwość [w:] aptekaolmed.pl, 02.03.2023
- M. Schinwelski, J. Sławek, Toksyna botulinowa w neurologii [w:] Neurologia po Dyplomie 03/2013
