Stal, to stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami chemicznymi. Dzieli się na ze względu na skład chemiczny i właściwości.
Typy stali
Jeśli chodzi o typy stali, to dzieli się je na: węglową (niestopową) i stopową stal. Rodzaje stali są ważne, bo to od nich zależy jej późniejsze zastosowanie.
Różne rodzaje stali uzyskuje się poprzez dodawanie różnych pierwiastków do pierwotnego stopu żelaza i węgla.
Stal gatunki
- B – oznacza stal przeznaczoną na pręty zbrojeniowe,
- G – staliwo,
- L – oznacza się stal na rury zabezpieczające przewody,
- P – służy do konstrukcji urządzeń ciśnieniowych,
- Y – określa stal na struny sprężające,
- R – stal na szyny.
W ten sposób grupuje się je i przyporządkowuje odpowiednim literom.
Rodzaje stali i ich zastosowanie
Patrząc na rodzaje stali i ich zastosowanie, można dostrzec spore różnice zaczynając od składu danej stali, do ich właściwości.
Stal zazwyczaj dzieli się na grupy ze względu na ich skład chemiczny. Klasyfikacja stali dzieli się na trzy grupy:
- Niestopowe
- Odporne na korozje
- Inne stopowe
A oto dokładniejszy podział rodzajów stali:
- węglowe
- stopowe
- nierdzewne
- łagodne
- austenityczne
- ferrytyczne
- martenzytyczne
- narzędziowe
Stal rodzaje i właściwości
Każda z wyżej wymienionych grup i rodzajów stali ma inne właściwości:
- Stal węglowa charakteryzuje się dużą odpornością na ścieranie oraz twardością.
- Stal stopowa to mieszanka nie wpisująca się w żadne kryteria ani nie przyporządkowującą się żadnym tabelom.
- Stal nierdzewna, dzięki swoim właściwościom, jest odporna na korozję. Taką cechę posiada również stal austenityczna, natomiast stal ta jest bardziej plastyczna.
Najbardziej plastyczną stalą jest stal ferrytyczna. Posiada ona również bardzo dużą przewodność cieplną oraz nie koroduje przy pracy z chlorkami.
Stale martenzytyczne są natomiast mało odporne na korozję, lecz są magnetyczne.
Stale narzędziowe są niepodatne na odkształcenia i działanie ciepła oraz zużycie mechaniczne. Są one jednymi z najczęściej używanych gatunków zwłaszcza w branżach produkujących (jak sama nazwa mówi) narzędzia, takie jak np. dłuta, pilniki, wiertła, siekiery, młotki lub noże. Najpopularniejszym zastosowaniem stali jest budownictwo, a dokładniej konstrukcje stalowe.
Na drugim pod względem popularności miejscu wykorzystywania stali jest przemysł spożywczy. Najczęściej w tym przypadku możemy znaleźć stal nierdzewną, którą używa się do produkcji maszyn w zakładach spożywczych, ale również narzędzi kuchennych takich jak sztućce, garnki czy czajniki gazowe lub inne przybory kuchenne.
W życiu codziennym w wielu miejscach można spotkać stal nierdzewną. Często niestety jest ona zastępowana aluminium. Produkty te mają inne cechy i różnią się od siebie. Stal nierdzewna jest zazwyczaj używana przy produkcji materiałów, które mają mieć większą wytrzymałość mechaniczną i być bardziej odporne na korozję. Aluminium natomiast, lepiej przewodzi ciepło, przez co znajduje zastosowanie w energetyce. Aluminium też jest bardzo lekkie, dlatego jest materiałem stosowanym w lotnictwie, a powszechnie w przemyśle spożywczym jako opakowania i inne dodatki. Warto jednak pamiętać o tym, że nie zawsze można zastąpić stal, używając aluminium.
