Pojęcie opinii publicznej pojawia się często w różnego rodzaju publikacja i dyskusjach, które dotyczą bieżących wydarzeń i istotnych zdarzeń. Chociaż pojęcie jest szeroko wykorzystywane, to niewiele osób zdaje sobie sprawę, czym jest opinia publiczna i jaka jest jej dokładna rola. Co to opinia publiczna? Do czego służy i czym jest opinia publiczna? Na czym polega badanie opinii publicznej?
Zobacz: Jak sprawdzić czy droga jest publiczna – status drogi?
Co to jest opinia publiczna?
Bonaparte mówił, że nic nie jest silniejsze i jednocześnie bardziej zmienne od opinii publicznej. Lincoln uważał, że opinia publiczna jest najważniejsza, a jej przychylność przesądza o powodzeniu. Czym jest opinia publiczna? Opinia publiczna to zbiór przekonań i opinii na temat ważnych wydarzeń, które dominują w danej społeczności. To oznacza, że jest to pewien trend w ocenie bieżących wydarzeń, który jednak nie musi być spójny dla całej społeczności. Opinia publiczna dotyczy przede wszystkim polityki i życia społecznego, ale też innych często kontrowersyjnych zdarzeń. Może szybko ulegać zmianom w zależności od sytuacji i spontanicznych reakcji większości. Opinia publiczna wywołuje dyskusje, jest dynamiczna i co ważne może być pozytywna, negatywna lub obojętna. Jest przedmiotem zainteresowania nie tylko badaczy i publicystów, ale też polityków, dla których opinia publiczna ma szczególne znaczenie w kontekście wyborów.
Do czego służy opinia publiczna?
Ważne jest nie tylko, czym jest opinia publiczna, ale i do czego służy. Opinia społeczna:
- obrazuje trendy w myśleniu na temat różnorodnych wydarzeń;
- to pewna forma tworzenia się elektoratu wyborczego;
- swego rodzaju kontrola społeczna – brak przyzwolenia opinii publicznej na niektóre zachowania i działania;
- część integracji społecznej – podobne poglądy łączą ludzi;
- część tożsamości jednostki – osoba może identyfikować się z określoną grupą.
Opinia publiczna pokazuje więc główny sposób myślenia większości jednostek. Co ważne, pojęcie opinii publicznej odnosi się głównie do dorosłych osób, które mają pełne prawa wyborcze. Dla polityków szczególnie istotna jest opinia publiczna wyrażana jako poparcie lub dezaprobatę ugrupowań politycznych i ich działań. Jednak najważniejszą grupą w kontekście przygotowywania kampanii wyborczych jest grupa osób niezdecydowanych, czy obojętnych, którą łatwiej przekonać do swojego programu niż grupę, która jest negatywnie nastawiona do partii.
Zobacz: Kto może być funkcjonariuszem publicznym?
Proces kształtowania opinii publicznej?
Opinia publiczna jest bardzo dynamiczna i kształtowana jest głównie przez informacje, jakie do niej docierają głównie za pomocą różnego rodzaju mediów (prasa, radio, telewizja, Internet) i wypowiedzi osób publicznych. To właśnie dlatego media w krajach demokratycznych często określane są czwartą władzą, jako te, które przekazują ogromną ilość informacji każdego dnia. Oczywiście informacje te powinny być podawane w sposób jak najbardziej obiektywny, ale rzadko kiedy tak jest. Wiele informacji ulega manipulacjom np. poprzez podanie ich bez właściwego kontaktu, czy w zestawieniu z innymi informacjami. Manipulacje faktami są też bardzo częste w trakcie kampanii wyborczych: osiągnięcia danej partii, czy osoby są wyolbrzymiane, a przewinienia oponentów przejaskrawiane.
Co nazywamy badaniem opinii publicznej?
Co to opinia publiczna dla badaczy? To przede wszystkim źródło wiedzy na temat aktualnych poglądów badanej grupy na konkretny temat. Badaniami opinii publicznej, które często nazywane są sondażami, zajmują się przede wszystkim socjolodzy. Badania przeprowadza się zazwyczaj za pomocą:
- wywiadów;
- ankiet;
- kwestionariuszy.
Mogą być one prowadzone bezpośrednio, telefonicznie lub online, a większość sondaży przeprowadzana jest przez specjalizujące się w tym firmy. Badania opinii publicznej prowadzone są w różnych celach, a najbardziej znane są sondaże przedwyborcze, ale prowadzi się również badania nad uprzedzeniami, marketingowe i dotyczące ważnych, często kontrowersyjnych kwestii np. religii w szkołach, finansowania in vitro ze środków publicznych, czy aborcji.
