Pytanie „jak powstaje mleko krowie?” zadaje sobie nie tylko ciekawski przedszkolak, ale także niejeden dorosły. Nie ma głupich pytań, więc ten artykuł postara się nieco przybliżyć odpowiedź na tę nurtującą zagadkę. Na początek jednak trochę informacji o mleku.
Mleko – napój na skalę światową
Od tysięcy lat hodowla krów związana była z pozyskiwaniem mleka. Nic dziwnego. Jest ono bowiem niezbędne do rozwoju dzieci. Statystyki podają, że współcześnie około 150 000 000 gospodarstw domowych produkuje mleko. Mleko powinni pić nawet dorośli ze względu na jego walory zdrowotne. Zawiera ono bowiem cenne składniki odżywcze takie jak: Wapń, Witamina D, Witamina B12, Potas, czy fosfor. Dodatkowo stanowią cenne źródło wysokiej jakości białka. Mleko powinno się podawać dzieciom, gdyż wszystkie te składniki odżywcze są niezbędne do utrzymania silnych, zdrowych kości.
Światowa produkcja mleka w 2020 roku osiągnęła prawie 906 mln ton, i była o 2% większa niż w 2019. Z roku na rok popyt na mleko rośnie wraz ze zwiększającą się populacją. Aby jednak było dużo mleka, musi być dużo krów. Ale kiedy właściwie krowa daje mleko?
Droga powstawania od pastwiska, aż po mleczarnie, czyli: kiedy krowa daje mleko?
Wikipedia, podobnie jak inne portale z ciekawostkami, podziela naszą opinię: krowa to fascynujące stworzenie. Te żyjące około 20 lat zwierzęta dają człowiekowi tyle dobroci, co chyba żadne inne zwierzę. Nic dziwnego, że w Indiach są one uznawane za święte. Oprócz tego, że dają one pyszne mleko posiadają inne super moce. Mało kto na przykład wie, że krowy potrafią doskonale wyczuwać pole magnetyczne Ziemi.
Podobno podczas odpoczynku bydło i jelenie mają tendencję do układania swoich ciał w kierunku biegunów magnetycznych Ziemi, co sugeruje, że są w stanie wyczuwać pola magnetyczne w taki sam sposób, jak wiele mniejszych zwierząt.
Wróćmy jednak do naszego głównego pytania i spróbujmy odpowiedzieć: jak krowa daje mleko?
Dlaczego krowa daje mleko? Wytwarzanie mleka przez krowę jak bardzo skomplikowanym biologicznie procesem.
Krowa mleczna: kiedy daje mleko?
Czterokomorowy żołądek krowy rozkłada zjedzoną przez nią trawę na składniki, które ją odżywiają i przy okazji dzięki nim możliwa jest produkcja mleka. Zatem: jak krowa daje mleko?
Pierwsza komora zmiękcza przeżuty materiał roślinny, który krowa przeżuwa kilka razy. W następnej komorze mikroorganizmy żywią się materiałem roślinnym, wytwarzając energię i białka. Gdy materiał przechodzi przez inne komory, a później do jelita cienkiego, składniki odżywcze i nadmiar wody są wchłaniane do krwiobiegu, a następnie krążą do gruczołu sutkowego w wymieniu. Tam specjalne komórki łączą składniki odżywcze z cukrami z wątroby krowy, tworząc mleko.
Produkcja mleka u krów w praktyce nie różni się od wytwarzania mleka u ludzi. Jest ono jednak o wiele większe i o ile matka może karmić swoim mlekiem jedynie własne dziecko, to krowa wytwarza wystarczającą ilość dla całej rodziny. Jedna krowa przy jednorazowym dojeniu daje ok. 4-5 l mleka.
Aby mleko trafiło do naszych porannych płatków w organizmie krowy musi zajść kilka procesów chemicznych. Najistotniejszym czynnikiem wśród nich jest oksytocyna. Oksytocyna, będąca hormonem wydzielanym przez centralny układ nerwowy do krwiobiegu, należy do głównych mediatorów odruchu oddawania mleka poprzez skurcz komórek mioepitelialnych. Wiesz już zatem, dlaczego krowa daje mleko.
W sytuacji pojawienia się czynnika stymulującego (oksytocyny) wydzielanie mleka, komórki mioepitelialne ulegają skurczowi, powodując ściśnięcie pęcherzyka mlekotwórczego, a w rezultacie wypływ mleka z wnętrza pęcherzyka do przewodów mlekowych. Poprzez sieć przewodów mlekowych mleko spływa następnie do zatoki wymienia, a ostatecznie do zatok strzykowych, skąd może zostać pozyskane. Zatem krowa mleczna, kiedy daje mleko, pracuje całkiem intensywnie.
Te wszystkie rzeczy dzieją się w sposób naturalny. Dalszym elementem wytwarzania mleka jest czynnik ludzki, a właściwie przemysłowy. Ale to już inna i równie długa historia.
